همه چیز درباره انواع عسل طبیعی و خواص درمانی آن

آیا عسل خالص هم شکرک می زند؟

عسلی که شکرک بزند حتما عسل خالص است و عسلی که شکرک نزند ممکن است خالص یا ناخالص باشد.به طور کلی همه عسل های خالص شکرک می زنند ولی مدت لازم برای شکرک زدن عسل های مختلف باهم فرق میکند. به هر حال باید دانست که در دنیا عسلی نیست که دیر یا زود بر اثر ماندن متبلور نشود. این تغییر حالت فیزیکی بدون اینکه تاثیری در کیفیت عسل داشته باشد پدید می آید. مصرف کننده بنا به سلیقه خود می تواند یا آن را به صورت بلور مصرف کند یا با مایع کردن مجدد آن را به صورت اول درآورد. برای این کار ظرف عسل را (معمولا شیشه عسل را) در آب گرم 65 الی 75 درجه قرار می دهند هنگامی که آخرین بلور محو شد و عسل به شکل اولیه خود برگشت آن را از آب در می آورند.

در کشورمان فقط عسل مایع بیشتر مورد قبول می باشد ولی در بعضی از کشورهای اروپایی عسل سفت شده و شکرک زده ره به عسل شفاف و روان ترجیح داده و این خلاف عقیده مصرف کنندگان در ایران است که عسل شکرک زده را اصلا نمیخرند.

راه های جلوگیری از شکرک زدن عسل چیست :

برای جلوگیری از شکرک زدن عسل مطالعات زیادی انجام شده و معمول ترین و علمی ترین راه جلوگیری از آن به تاخیر انداختن آن در کارخانه ، پاستوریزه کردن و بسته بندی کردن عسل می باشد که عسل را غیر مستقیم حرارت داده و ذرات متبلور آن را ذوب می نمایند. برای این کار عسل را تا 77 درجه سانتی گراد حرارت داده و به وسیله صافی های مخصوص ناخالصی های آن مثل دانه گرده که ممکن است مرکز شروع تبلور باشد ، را خارج نمایند. بعد عسل را در این حرارت به مدت 5 دقیقه نگه داشته و سپس یک دفعه آن را خنک و درجه حرارت را به 57 درجه سانتی گراد می رسانند که قابل بسته بندی است و از شکرک زدن عسل برای چندین ماه تا چند سال جلوگیری کرده و عمر انبارداری آن را افزایش می دهد. اوستین در سال 1953 ثابت کرد که اگر عسل مایع برای مدت 5 هفته در صفر درجه سانتی گراد نگهداری و سپس در درجه حرارت انبار ، فروشگاه و یا منزل قرار گیرد دیگر تمایل آن به شکرک زدن کم شده و گاهی تا بیش از دو سال به حالت مایع باقی می ماند. او توصیه کرده است که عسل را پس از استخراج به مدت 5 دقیقه در حرارت 77 درجه سانتی گراد نگهداشته و سپس صاف کرده و به سرعت به درجه حرارت اتاق رسانده و بسته بندی کنند. سپس آن را برای مدت 5 هفته در صفر درجه سانتی گراد نگهداری کرده و پس از آن به بازار فروش یا مصرف کننده عرضه نمود.

رنگ ، طعم و عطرعسل سالم چگونه باید باشد؟

عسل بر حسب اینکه متعلق به کدام منطقه و کدام گل باشد رنگش متفاوت است. دامنه طیف رنگ های عسل از سفید به انواع زرد (زرد نارنجی،زرد مایل به سبز طلایی) ،کهربایی ، عقیقی مایل به قرمز و حتی قهوه ای متغیر است.

عسل اقاقیا به رنگ سفیدی می زند ، عسل بهار نارنج زرد طلایی است ، عسل جنگل های مازندران زرد مایل به سبز ، عسل آویشن عقیقی قرمز ، عسل کاج جنگل های اروپا متمایل به قوه ای می باشد.همه این ها عسل های خوب و طبیعی هستند اما به خاطر گلی که زنبوران از آن تغذیه کرده اند رنگشان متفاوت است . پس این باور غلط است که عسل خوب رنگ تیره دارد.

رنگ ، بو و طعم عسل تا حدودی به هم مربوط هستند . در حالی که می توان رنگ عسل را به طور علمی و دقیق اندازه گیری کرد. بو و طعم آن قضاوتی نظری است ولی به هر حال از نظر مصرف کننده خصوصیات مهمی می باشند. بسیاری از طعم های عسل که در یک منطقه جالب و خوب تلقی می شوند در منطقه دیگر ناپسند است. عسل گندم سیاه ممکن است در یک منطقه بیشترین قیمت را داشته باشد اما در منطقه دیگر بازاری نداشته باشد. عسلی که ممکن است تصور شود مردم آن را نمی پسندند برای مصرف زنبور عسل نگهداری می شود.

عقاید و باور های نادرست در مورد طبیعی یا مصنوعی بودن عسل:

در مورد طبیعی یا مصنوعی بودن عسل و طرز تشخیص آنها از یکدیگر عده ای عقیده دارند عسل وقتی متبلور ، مدر ، و ته نشین گردد تقلبی است و عسل سالم و طبیعی همیشه صاف و شفاف باقی می ماند و وقتی که عسل خریداری شده پس از مدتی کدر و ته نشین (شکرک زده) شد ، ناراحت شده و به فروشنده مراجعه میکند و اعتراض می کند. این هم از عقاید و نظریه هایی است که غلط است و در کشور ما رایج شده است.

مصرف کننده ایرانی به ویژه تهرانی ها عسل خوب ، خالص و طبیعی را عسلی می دانند که رنگش کهربایی تیره یا همانند عقیق باشد ، سفت بوده و اصطلاحاً کش بیاید ، اگر 24 ساعت در یخچال گذاشته شود شکرک نزند . واگر قاشقی از آن برداشته شود قطراتی که سرازیر می شود به صورت باریکه ای ممتد باشد و قطع نشود. عده ای هم تکنیک های خاصی را برای شناسایی توصیه میکنند که پایه و اساس آن معلوم نیست مانند کبریت گرفتن کنار عسل ، ریختن چند قطره عسل روی روزنامه و ... .

هیچ کدام از این عقاید ، نظریات و تصورات ارتباطی با عسل از نظر طبیعی و مصنوعی بودن و همچنین شکرک زدن آن نداشته و ندارد و از نظر عسل شناسان و علم تغذیه به طور کلی مردود است.

لازم به ذکر است که تشخیص عسل طبیعی و مصنوعی به کمک انگشت ، قاشق و یا مزه و ... غیر ممکن است و فقط به عهده آزمایشگاه می باشد.

عسل خامه ای :

هم چنین به این عسل ، عسل کره ای ، عسل خامه ای ، عسل فشرده ، عسل قندی یا شیرینی عسل نیز گفته می شود. عسل خامه ای یک نوع عسل نیمه جامد است که در اروپا شهرت دارد. تمام عسل های طبیعی به موقع خود به صورت کریستالی یا دانه دانه شدن تبدیل می شوند ، اما با کنترل فرآیند کریستالی شدن ، می توانید کریستال های ریزی تولید کنید و محصول صاف ، یکنواخت و قابل پخش شدن بسازید .عسل کریستال های ریزی تولید کنید و محصول صاف ، یکنواخت و قابل پخش شدن بسازید.

عسل کریستالی (شکرک زده) عسلی است که ذرات شکر ایجاد می کند . شما می توانید با ترکیب 9 قسمت عسل مایع و یک قسمت عسل کاملاً جامد (بلوری شده) ، عسل خامه ای بسازید. عسل خامه ای به دست آمده پایدار،غلیظ و بسیار صاف است و مانند کره روی نان تست قابل پخش شدن می باشد. ساخت آن کار زیادی می برد ، ما ارزش آن را دارد.

اهمیت عسل در درمان بیماری ها :

عسل درمانی و بیماران دیابتی :

اکثر بیماران دیابتی این سوال را در ذهن خود دارند که آیا مجاز به استفاده از عسل هستند یا خیر؟

برای جواب این سوال تا این حد می توان گفت که در مورد دیابت شیرین مصرف عسل همان قدر مضر است که مصرف قند ضرر دارد ولی با توجه به خواص جانبی عسل و همچنین وجود فرکتوز که جهت جذب توسط سلول ها نیازی به انسولین ندارد ، می توانند عسل را جایگزین مقدار قند مصرف روزانه خود قرار دهند و باید توجه داشته باشند که مصرف عسل به عنوان قند اضافی در رژیم غذایی آنها مجاز نیست چرا که عسل علاوه بر فروکتوز به همان نسبت هم گلوکز دارد.(مصرف متعادل آن توصیه می شود)

عسل درمانی برای جلوگیری از قطع عضو در افراد مبتلا به دیابت :

گروهی از محققان می گویند با مالیدن عسل بر روی زخم یک فرد مبتلا به دیابت می توان از لزوم قطع یک پای عفونی پیشگیری کرد.

پزشکی در دانشگاه ویسکانسین در فرانسه که شش بیمار دیابتی خود را از خطر قطع عضو نجات داده است ، آزمایشی را برای ترویج استفاده ی گسترده از عسل درمانی آغاز کرده است. در این درمان پس از برداشت پوست و باکتری مرده لایه ی عسل وارد زخم می شود . جنیفر ادی ، پروفسرو دانشگاه علوم پزشکی و بهداشت عمومی دانشگاه ویسکانسین گفت :عسل به دلیل خاصیت اسیدی خود باکتری را از بین می برد و از بروز عوارض مقاومت باکتریایی که درمصرف آنتی بیوتیک های استاندارد دیده می شود پیشگیری می کند. وی این موضوع را برای بهداشت جهانی بسیار حائز اهمیت خواند.

ادی گفت : افراد مبتلا به دیابت معمولاً از جریان خون ضعیفی برخوردارند و از آنجا که توانایی آنان برای مبارزه با عفونت کاهش می یابد ، زخم هایشان به سختی درمان می شود.وی افزود تقریباً هر 30 ثانیه یک قطع عضو ناشی از دیابت در جهان انجام می شود.

اگر بتوان ثابت کرد که عسل موجب شفای زخم افراد دیابتی می شود می توان امیدهای تازه ای برای بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت بوجود آورد.

وی احتمال این امر را بسیار زیاد توصیف کرد. عسل درمانی هم اکنون در نیوزلند برای درمان زخم های بستر در اروپا به عنوان یک شکل درمان جایگزین استفادده کرد.

مالیدن عسل خالص یا ضمادهایی مرکب از دو قسمت عسل و یک قسمت آرد گندم یا دو قسمت عسل و یک قسمت روغن ماهی در التیام انواع زخم های و سوختگی ها و تبخال موثر است. در این موارد نیز خواص ضدباکتریایی و ضد ویروسی و خواص غذایی عسل و مواد مکمل ضماد باعث التیام زخم ها می شود.

برای التیام زخم ها و سوختگی ها ، ابتدا باید موضع زخم یا سوختگی را با آب و صابون تمیز کرده سپس عسل یا یکی از ضمادهای عسل را به صورت لایه ای نازک روی زخم یا سوختگی مالید و آن را با نواز گازسترون (استریل) پانسمان کرد و عمل مذکور را روزی یک بار تا بهبود زخم یا سوختگی ادامه داد. می توانید روغن ماهی را با حرارت بجوشانید و بعد از سرد شدن به عسل اضافه کنید.

کودکان کمتر از یک سال نباید عسل بخورند زیرا ممکن است به طور مناسب آن را هضم نکنند:

محققان در حال ارزیابی اثر عسل بر سطح آنتی اکسیدان های بدن هستند که به نظر می رسد بدن را از مضرات محیط مانند دود سیگار و مواد شیمیایی حافظت می کنند.

در یک تحقیق جدید از 25 نفرخواسته شد بسته به میزان وزنشان ،هر روز و به مدت یک ماه بین 4 تا 10 قاشق سوپ خوری عسل گیاه گندم سیاه بخورند.

این عده عسل را تقریباً به هر شکلی که می توانستند خوردند ولی به صورت پخته یا حل شده در چای نبایستی مصرف می شد.

برخی عسل را بر روی نان تست یا با موز و کره بادام زمینی مصرف می کردند ، اما بسیاری هم به سادگی قاشق عسل را در دهان می گذاشتند.

متخصصان معتقدند آنتی اکسیدان ها از صدمات سلولی ایجاد شده توسط مولکول هایی به نام رادیکال های آزاد جلوگیری می کنند.

غذاهای غنی از آنتی اکسیدان ها از اثرات تخریبی رادیکال های آزاد می کاهند و در نتیجه احتمال بیماری هایی همچون سرطان و حمله قلبی را کاهش می دهند.

عسل مملو از ترکیبات مختلفی است که فعالیت بیولوژیک قوی دارند و حتی ممکن است خواص میکروب کشی نیز داشته باشد.

خواص عسل چیست ؟

درمان گلودرد:

برای درمان گلودرد ، می توان آن را با چای و لیمو ترش مخلوط کرد و نوشید.

رفع چین و چروک صورت:

یک قاشق غذاخوری عسل را با سفیده ی یک تخم مرغ و یک قاشق گلیسیرین و یک چهارم فنجان آرد مخلوط کنید و از ماسک به دست آمده به جهت جلوگیری از چین و چرک صورت به مدت 15 دقیقه استفاده کنید و سپس پوست خود را با آب گرم بشویید.

مرطوب کننده:

دو قاشق غذاخوری عسل را با 2 قاشق چایخوری شیر مخلوط کرده ، بر روی پوست بمالید ، مرطوب کننده بسیار خوبی به دست می آید.

رفع خشکی پوست دست ، آرنج و پاشنه پا :

برای جلوگیری از خشکی پوست دست ، آرنج و پاشنه ی پا هم یک قاشق چایخوری عسل را با یک قاشق چایخوری روغن زیتون و یک دوم قاشق چایخوری آب لیو ترکیب کنید و 15 دقیقا بر روی محل مورد نظر بمالید بدین ترتیب رطوب پوست شما به میزان چشمگیری افزایش می یابد.

معجونی از میلیون ها گل :

یکی از عجیب ترین خلقت های خداوند ، خلقت زنبور عسل است. زنبورها اصلا نمیخوابند. آنها برای پر کردن کیسه مخصوص بدنشان از شهد ، روی هزاران گل می نشینند و شهدشان را می مکند.

وقتی کیسه شان پر شد ، به طرف کندو بر می گردند. در راه ، قبل از رسیدن به کندو مقداری دیاستاز _ که نوعی آنزیم است را روی شهد های داخل کیسه ی مخصوص شان می ریزند . وقتی به کندو رسیدند ، آن را داخل سلول های 6 ضلعی موم می گذارند و دوباره برای جمع آوری شهد از کندو خارج می شوند.

شب ها وقتی زنبورها نمی توانند از کندو خارج شوند ، سراغ 6ضلعی های موم می روند و شهد داخل آن را با خرطومشان به داخل کیسه مخصوصشان می ریزند ،آب اضافی آن را جذب می کنند و با ترشح دوباره و چندباره دیاستاز روی آن ، ماده غلیظ شیرینی درست می کنند ، به نام عسل.

انرژی زایی عسل

جالب است بدانید که خوردن 100 گرم عسل در روز می تواند به شما انرژی برابر با 330 کیلوکالری بدهد.چون عسل از آب (17درصد)، قند(40درصد)، اسیدهای آمینه(25درصد) ،انواع مواد معدنی مانند آهن ،منگنز ،منیزیم ،فسفات و ... (12درصد ) و انواع آنزیم ها (6درصد) تشکیل شده است و بسیاری از احتیاجات بدن را تامین می کند. در اینجا باید اضافه کنیم که عسل تولید شده در منطقه ی خراسان جنوبی به علت کویری بودن منطقه از درصد آب کمتری برخوردار است.

انواع عسل و خواص درمانی :

عسل های تیره : عسل های تیره نسبت به عسل های روشن مواد معدنی بیشری دارند.

- عسل به خاطر داشتن خاصیت رادیواکتیوی و تشعشعات کهربایی انواع تب های پنهانی را آشکار می کند.

- حتما شنیده اید که قدیمی ها می گویند عسل و خربزه باهم نمی سازند! دلیلش این است که ترکیب عسل و خربزه در بدن ، التهابات پنهانی را فعال می کند . التهابات پنهانی عود کرده و خود را به صورت تب های شدید و به هم ریختگی وضعیت بدن نشان می دهد.

- اگر با مشکل کمبود آهن خون مواجه هستید ، حتما در وعده صبحانه عسل بخورید. البته عسل به غیر از داشتن آهن زیاد ، فسفر و کلسیم زیادی هم دارد که برای امراض استخوانی مفید است.

-عسل گون : عسل گون برای زخم بستر ، زخم های عفونی و درمان بیماری های پروستات ، روماتیسم مفصلی و بی خوابی بسیار مفید است.

-عسل زرشک : عسل زرشک برای تقویت کبد و رفع بیماری های کبد موثر است.

- عسل آویشن : در درمان بیماری های تنگی نفس ،آسم ، سرفه و رفع خستگی کاربرد دارد.

-عسل عناب : به تسریع عمل خون رسانی از قلب به اعضا و جوارح کمک می کند.

- عسل طبیعی : به خاطر داشتن دیاستاز توانایی آب کردن چربی اطراف قلب را دارد. بنابراین مصرف آن را به بیماران و سالخوردگان مبتلا به بیماری های قلبی توصیه می کنیم.

- خوردن موم : خوردن موم عسل همراه عسل دردهای معده و مفاصل را از بین می برد ، از ریزش مو جلوگیری می کند و به راحتی از بدن رفع می شود.

- موم های همراه عسل اگر در دمای بالای 30 درجه نگهداری شود ، بعد از مدتی کرم های ریزی در درون سوراخ های 6 ضلعی آن دیده خواهد شد. بنابراین برای سلامتی خودتان عسل موم دار را در هوای گرم نگه ندارید ، اگر هم کرم های ریز را درون موم دیدید به هیچ وجه از آن استفاده نکنید.

------

عسل تک گل چه نوع عسلی است :

اگر گل های غالب یک منطقه گل خاصی باشد ، به عسل تولیدی آن منطقه عسل تک گل می گویند.

براساس همین تعریف به عسل منطقه ی خراسان جنوبی (بیرجند) عسل عناب و زرشک و عسل شهرهای کرمانشاه ، خوانسار و همدان که بیشترین فراوانی گل گون را دارند ، عسل گون می گویند.

به عسل تولیدی در مناطق لار، طالقان، طارم و زنجان که بیشترین فراوانی گل آویشن را دارد عسل آویشن می گویند و به عسل اصفهان و سمیرم (عسل مریم گلی) می گویند. البته ممکن است که عسل بعضی مناطق مثل دماوند ، اردبیل ، تبریز از گل های متنوعی تولید شود که عسل معمولی طبیعی نام دارد.

در ضمن عسل های تک گل علاوه بر ارزش غذایی ، بیشتر به عنوان دارو مورد استفاده قرار می گیرد.

رنگ عسل طبیعی چگونه باید باشد :

رنگ عسل به گل هایی که زنبور از شهدشان استفاده میکند ، بستگی دارد . بر همین اساس ممکن است شما در بازار ، عسل هایی از زرد بسیار کم رنگ تا قهوه ای بسیار پر رنگ را ببینید. مثلا عسل زرشک که مخصوص منطقه ی خراسان جنوبی است دارای رنگ قرمز جگری است ، عسل گل های نارنج و پرتقال قرمز رنگ است ، عسل گون زرد رنگ و عسل آویشن و چهل گیاه قهوه ای و عسل اقاقیا نیز بی رنگ است.

عسل های موجود در بازار را می توان به 3 نوع تقسیم کرد.

عسل های طبیعی : عسلی است که زنبور با مکیدن شهد گل ها تولید می کند.

عسل غیر طبیعی : عسلی است که زنبور با مکیدن شربت آب وشکر یا شیره ی میوه تولید کرده باشد.

عسل تقلبی :عسلی است که یک فرد متقلب از شیره ی قند ، شیره ی ذرت یا با بعضی میوه ها بدون دخالت دادن زنبور درست کرده باشد.

چگونه می شود عسل طبیعی را از عسل غیرطبیعی یا تقلبی تشخیص داد؟

اساتید رشته ی زنبورداری و عسل برای شناسایی از روش های آزمایشگاهی استفاده می کنند اما مردم عادی هم با استفاده از روش های ساده ی تجربی می توانند نوع طبیعی را از غیر طبیعی یا تقلبی تشخیص دهد.

این روش ها عبارتند از :

ریختن عسل در آب سرد

اگر مقداری عسل طبیعی را در یک لیوان آب سرد بریزید ، میبینید که عسل کاملا حالت چسبندگی خود را حفظ میکند و خیلی سخت و دیر در آب سرد حل می شود اما عسل تقلبی سریع در آب حل می شود.

رس شدن عسل

رس شدن به معنای رسوب کردن و کدر شدن عسل است .عسل طبیعی به دلیل داشتن دیاستاز بعد از مدتی ته نشین می شود و شکرک می زند، یعنی ذرات قند عسل متبلور می شود و عسل مانند روغن نباتی سفت می شود.

خوردن این نوع عسل از نظر اطبا و کارشناسان نه تنها ضرر ندارد بلکه خیلی هم مفید است اما بیشتر مردم اگر عسلشان به این حالت در بیاید فکر می کنند خراب شده و دیگر آن را استفاده نیمکنند. اما عسل های غیر طبیعی به دلیل نداشتن دیاستاز نه شکرک می زنند نه ته نشین می شوند. در ضمن به یادتان باشد که عسل های پاستوریزه و حرارت دیده ، که کم خاصیت شده هم شکرک نمی زنند .

سایر محصولات زنبور عسل

اصولا زنبور عسل 2 نوع محصول تولید می کند ، نوعی که خارج کندو تولید می شود و نوعی که داخل کندو تولید می شود.

محصولات تولیدی زنبور در خارج از کندو شامل "عسل"، "عسلک" ، " بره موم " و "گرده گل" می باشد .

محصولات تولیدی داخل کندو نیز شامل "موم" ،"زهر" و "ژل رویال" هستند.

عسلک: زنبورها شیره های شیرین روی برگ بعضی درختان که به وسیله شپشک ها تولید می شود – را می مکند و همان مراحل تولید عسل را روی آن انجام می دهند. به این شهد غلیظ شده که شباهت زیادی به عسل دارد – عسلک می گویند.

خواص عسلک کمتر از عسل است ولی مصرف کننده قادر به تشخیص عسل از عسلک نیست.