چرا زنان دچار افتادگی مثانه می شوند؟

افتادگی مثانه چیست؟

افتادگی مثانه در خانم ها بسیار شایع است . علت بروز آن هم زایمان های طبیعی پی در پی ، نبود یک سبک زندگی سالم ، عدم تحرک و نداشتن برنامه ورزشی مرتب در دوران جوانی است.

مثانه توسط عضلات لگن نگهداری می شود. در بدن یک خانم چنانچه افتادگی مثانه وجود نداشته باشد این عضلات به درستی مثانه را در جای خود فیکس نگه می دارند. اما زمانی که به دلایل فوق این عضلات ضعیف شوند و قادر به حمل مثانه نباشند ، مثانه افت پیدا می کند و وارد واژن می شود. چنانچه افتادگی مثانه شدید باشد از واژن نیز بیرون می زند. در این صورت با تشخیص پزشک متخصص افتادگی مثانه با عمل جراحی درمان می شود. با آزمایش هایی مانند سونوگرافی و بررسی میزان تخلیه ادرار ، نوار مثانه (سیستویل) ، یا سیستوسکوپی ( مشاهده داخل مثانه با دوربین مخصوص) وجود یا عدم وجود افتادگی مثانه بررسی می شود.

مثانه عضوی از بدن است که محل جمع شدن ادرار است . زمانی که ادرار به اندازه کافی در مثانه جمع شد ، فرد به تخلیه نیاز پیدا میکند . زمانی فرد به تخلیه ی ادرار نیاز پیدا می کند که فشاری که در مثانه ایجاد می شود زیاد شود. اما گاهی اوقات وجود یک اختلال مانند افتادگی مثانه باعث می شود فرد زودتر از معمول احساس نیاز به تخلیه مثانه پیدا کند.

یکی دیگر از عوامل افتادگی مثانه سن است . خانم ها غالباً بعد از 50 سالگی علائم افتادگی مثانه را در خود مشاهده میکنند.

افتادگی مثانه 4 نوع شدید تا خفیف را شامل می شود. چنانچه تشخیص افتادگی مثانه به موقع صورت گیرد و برای درمان اقدام شود می توان با روش هایی به جز عمل جراحی برای درمان اقدام شود.

روش هایی که برای درمان افتادگی مثانه در فاز خفیف موجود است را به اختصار توضیح می دهیم:

• در روش های غیر جراحی سعی می شود عضلات لگن تقویت شود. یک سری از نرمش ها و حرکات کششی وجود دارد که می توانند باعث تقویت عضلات لگن در خانم ها شود.

• روش بعدی مصرف داروهای استروژن است . استروژن می تواند موجب تقویت و حفظ عضلات واژن شود.

• استفاده از پساری : پساری وسیله کوچکی است که کمک می کند مثانه در جای خود ثابت نگه داشته شود. برای جلوگیری از ابتلا به عفونت کلیه و عفونت مثانه لازم است پساری مرتباً خارج شود و تمیز شود . این کار توسط پزشک یا خود فرد انجام می شود.

افتادگی مثانه ( فتق مثانه یا سیستویل) از نوع خفیف تا شدید درجه بندی می شود. در درجه 1 ، که خفیف ترین حالت افتادگی مثانه است با انجام حرکات ورزشی درمان صورت می گیرد. اما در نوع 4 الزاماً جراحی صورت می گیرد. در افتادگی مثانه نوع4 مثانه کاملاً از واژن خارج می شود و عموماً با افتادگی رحم و فتق روده همراه است.

• درجه 1 (خفیف): تنها بخش کوچکی از مثانه درون واژن افتاده است

• درجه 2: مثانه به میزان بیشتری فرو افتاده است و تا نزدیکی دهانه واژن رسیده است.

• درجه 3 (شدید): مثانه از دهانه واژن بیرون زده است.

• درجه 4 (کامل): کل مثانه به طور کامل از واژن بیرون زده است که معمولا همراه با دیگر افتادگی های اندام ناحیه

عوامل مهم بروز افتادگی مثانه چیست :

• بیشتر خانم هایی به سن یائسگی رسیده اند مبتلا به افتادگی مثانه و افتادگی رحم هستند. علت آن کمبود استروژن است . استروژن بعد از سن یائسگی دیگر در بدن تولید نمی شود. استروژن هورمونی است که باعث حفظ قدرت و سلامت عضلات واژن می شود.

• حرکات نادرست در جوانی: اغلب مادران و همسران دچار افتادگی مثانه هستند. یکی از عمده دلایل آن بلند کردن اجسام سنگین، نشستن غلط روی زمین و مبل، استفاده از توالت های ایرانی و ... است که باعث ضعیف شدن عضلات لگن می شود.

• زایمان طبیعی : زایمان طبیعی در کنار ده ها فایده و مزیتی که نسبت به سزارین دارد ، مشکل افتادگی رحم و مثانه را نیز به همراه دارد. چرا که در پروسه زایمان طبیعی فشار زیادی به لگن و عضلات واژن و مثانه وارد می شود.

چنانچه علائم زیر را در خود مشاهده کردید، برای بررسی های بیشتر به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید :

• تکرر ادرار

• احساس نیاز مداوم به تخلیه ادرار ، در صورتی که میزان ادرار بسیار کم است

• فتق(بیرون زدگی) بافتی در واژن

• احساس اینکه مثانه کاملاً تخلیه نشده باشد

• عفونت مثانه

• مقاربت دردناک همراه با سوزش

در صورتی که با ورزش و به کارگیری پساری ، تکرر ادرار و سایر مشکلات برطرف نشد، فرد برای اصلاح این معضل به جراحی نیاز پیدا می کند.

این عمل جراحی با بیهوشی عمومی انجام می شود و یک شب بستری شدن در بیمارستان نیاز است. تا 2 ماه بعد از انجام این عمل فرد نباید کارهای سنگین انجام دهد.