جداکردن سلول های سرطانی با نانو موتورها

دکتر محمود عموزاده تبریزی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم نوین در پزشکی در این باره گفت: این پژوهش شامل دو بخش اصلی است. در بخش اول تلاش شد تا با به‌کارگیری موادی ارزان‌قیمت، نانو موتوری ساخته شود که بتوان از آن به ‌منظور جداسازی سلول سرطان لوسمی (HL-60) استفاده کرد.

وی طراحی یک نانوحسگر زیستی برای اندازه‌گیری غلظت این سلول سرطانی را از دیگر بخش‌های این پژوهش نام برد و ادامه: در ساخت هر دوی این محصولات از آپتامر نیز بهره گرفته شده ‌است. نتایج این پژوهش در حوزه‌ پزشکی و زمینه ساخت ابزارهای تشخیص طبی جهت اندازه‌گیری سلول‌های سرطانی کاربردی خواهد بود.

عموزاده تبریزی با بیان اینکه نانو موتور به‌ کار رفته در جداسازی سلول سرطانی در این پژوهش، نسبت به موارد گزارش در سایر منابع علمی ارزان‌تر است،‌ یادآور شد: از طرفی با توجه به اینکه در ساخت آن از آپتامر استفاده شد، این نانو موتور از گزینش پذیری خوبی برای جداسازی سلول سرطانی برخوردار است.

به گفته وی کاربرد آپتامر در ساخت نانوحسگر منجر به گزینش‌پذیری بالای آن شده ‌است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم نوین در پزشکی به مواد به‌ کار رفته در ساخت این نانو موتور و نحوه‌ کارکرد آن اشاره کرد و افزود: در ساخت این نانو موتو از نانو صفحات اکسید منگنز، به همراه پلی اتیلن ایمین، نانوذرات نیکل و طلا استفاده شده‌است. نانو صفحات اکسید منگنز قادر هستند آب اکسیژنه را به حباب‌های اکسیژن کاتالیز کنند.

وی با بیان اینکه حباب‌های اکسیژن هنگام آزاد شدن از سطح نانو صفحات، به‌ عنوان بخش اصلی نانو موتور، این نانوموتور را به سمت جلو حرکت می‌دهند، خاطر نشان کرد: از طرفی وجود نانو ذرات مغناطیسی نیکل، امکان کنترل جهت نانو موتور را همچون فرمان ماشین فراهم می‌کند.

به گفته این محقق به منظور جداسازی سلول سرطانی، نانو موتور در حال حرکت در محلول حاوی آب اکسیژنه، توسط میدان مغناطیسی به سمت سلول سرطانی هدایت شده تا بتواند با استفاده از گیرنده‌های اختصاصی خود (آپتامر KH1C12) به سلول سرطانی متصل شود و این سلول را از نمونه‌ سرم جدا کند.

عموزاده تبریزی اضافه کرد: سلول جدا شده توسط نانوحسگر الکتروشیمیایی ساخته شده با پلیمر رسانای Poly(3,4-ethylenedioxythiophene) (پلی اتیلن دی اکسیدتیوفن) اصلاح شده با نانوذرات طلا و آپتامر، اندازه‌گیری و تعیین غلظت شده‌است.

عموزاده تبریزی یادآور شد: با در نظر گرفتن حساسیت بالای روش‌های الکتروشیمیایی و دسترسی به دانش فنی ساخت این نوع از حسگرها در کشور، امکان تجاری‌سازی و تولید انبوه این نانوحسگر در کشور وجود دارد.

به گفته این محقق ساخت این نانوموتور به منظور جداسازی و در ادامه اندازه‌گیری میزان غلظت سلول‌های سرطانی در نمونه‌ خون فرد مبتلا، توسط یک نانوحسگر زیستی انجام شده‌است.

این پژوهش از سوی دکتر محمود عموزاده تبریزی، دکتر رضا صابر، دکتر سعید سرکار از اعضای هیأت علمی پژوهشگاه علوم نوین در پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و پروفسور مجتبی شمسی پور عضو هیأت علمی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرایی شده و نتایج آن در مجلهBiosensors and Bioelectronics با ضریب تأثیر 7.78 به چاپ رسیده‌است.